Het lokaal bestuur heeft de verplichting om de openbare orde te vrijwaren en garanderen. Een goed georganiseerd bestuur en het optimaal inzetten van het bestuurlijk instrumentarium zijn noodzakelijk in deze opdracht. Het gebruik van reglementen in bepaalde sectoren kan hieraan bijdragen. Het reglementeren van sectoren zorgt voor een duidelijk overzicht van de geldende wetgeving en stelt het lokaal bestuur in staat om bepaalde sectoren op te volgen en te monitoren en indien nodig bestuurlijk in te grijpen.
De wet van 10 november 2006 betreffende de openingsuren in handel, ambacht en dienstverlening bepaalt dat het lokaal bestuur nachtwinkels kan onderwerpen aan een gemeentelijk reglement waarbij vergunningen verleend kunnen worden door het college van burgemeester en schepenen. De toekenning of weigering van de vergunningen zal gebeuren op basis van objectieve criteria zoals de ruimtelijke ligging van de vestigingseenheid en de handhaving van de openbare orde, veiligheid en rust.
In Borgloon werd hiervoor door de gemeenteraad op 23 september 2008 al een reglement goedgekeurd, hetgeen de vestigingsformaliteiten bepaalde alsook de openingsuren.
In Tongeren werd door de gemeenteraad op 18 december 2023 het reglement op de nachtwinkels goedgekeurd. Dit was reeds gebaseerd op het voorbeeld van Borgloon maar werd daarnaast ook gebaseerd op andere Limburgse voorbeelden en op het reglement op de handcarwashes om zo een eenvormig vergunningenbeleid op poten te zetten. Het reglement bestaat uit twee delen die elkaar trapsgewijs opvolgen. Zo dient een nieuwe nachtwinkel - de huidige nachtwinkels worden geacht dit al te bezitten - eerst een vestigingsvergunning aan te vragen. Hierbij kan er gekeken worden naar de ruimtelijke ligging, maar ook naar de mogelijke verstoring van de openbare orde, veiligheid en rust. Hierbij zal het advies van de politiediensten ingewonnen worden. Als tweede onderdeel dient men een uitbatingsvergunning aan te vragen. In het kader van de uitbatingsvergunning zal er een volledig en integer onderzoek gevoerd worden zodoende na te gaan of men in orde is met de geldende wetgeving en om zo economische eerlijkheid te creëren binnen de sector. Het uitvoeren van o.a. een grondig moraliteitsonderzoek is noodzakelijk om de informatiepositie van het lokaal bestuur te versterken om op een integere wijze te kunnen oordelen over een vergunningsaanvraag.
Er wordt voorgesteld om het meer uitgebreide reglement dat reeds in Tongeren van toepassing was, nu ook uit te breiden naar het grondgebied van de fusiestad Tongeren-Borgloon.
Het reglement legt ook een beperking op op de openingsuren van de nachtwinkels, hetgeen de negatieve effecten en mogelijke overlast die gepaard gaat met nachtwinkels zou beperken. Deze beperking is dezelfde die reeds gold op het grondgebied, zijnde van 19 tot 2 uur. In het reglement op de nachtwinkels wordt ook bijzondere aandacht besteed aan het welzijn van jongeren en specifiek op het ontradend werken van verkoop van alcohol en tabak aan jongeren. Gezien de specificiteit van nachtwinkels worden in het reglement ook preventieve maatregelen voorzien in het kader van de bestrijding van overlast, waaronder geluidsoverlast, zwerfvuil, onregelmatige verkoop van alcohol en tabak en algemene preventie en specifieke preventie acties.
Door de wetswijzing van de wet van 5 november 2006, kan het lokaal bestuur ook een beperking opleggen aan de openingsuren van krantenwinkels die anders 24/7 open kunnen zijn. Nachtwinkels worden door het vergunningsbeleid aan bepaalde regels en onderzoeken onderworpen, hetgeen niet het geval is voor krantenwinkels. Daarnaast wordt er ook een belasting geheven op nachtwinkels terwijl dit ook voor krantenwinkels niet het geval, terwijl zij veel ruimere openingsuren hebben en dus ook 's nachts hun uitbating kunnen verder zetten. Om deze oneerlijkheid weg te werken wordt er dus ook een beperking op de openingsuren van de krantenwinkels voorgesteld, het gaat hierbij om de wettelijk bepaalde openingsuren van 5-21 uur.
In bijlage is het reglement alsook de bijhorende aanvraagformulieren toegevoegd, dewelke toegezonden moeten worden aan de stad Tongeren-Borgloon. De dienst Veiligheid en Preventie van de stad Tongeren-Borgloon zal de coördinatie van deze aanvragen op zich nemen en de verschillende betrokken diensten betrekken bij de aanvragen.
Decreet over lokaal bestuur van 22 december 2017, BS 15 februari 2018, meer bepaald artikel 40.
De Nieuwe Gemeentewet van 24 juni 1988, BS 3 september 1988, meer bepaald artikel 119, 119bis en 135.
De wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties, BS 1 juli 2013.
Het protocolakkoord bestuurlijke handhaving criminaliteit en onveiligheid, goedgekeurd door de gemeenteraad van 22 mei 2018 (Borgloon) en 28 mei 2018 (Tongeren).
De wet van 10 november 2006 betreffende de openingsuren in handel, ambacht en dienstverlening, BS 19 december 2006, meer bepaald artikel 2, 6 en 18 en wijzing van deze wet door de wet van 5 november 2023, BS 20 november 2023.
De gemeenteraad keurt het reglement betreffende de uitbatingsvoorwaarden en de openingsuren van nachtwinkels en krantenwinkels goed.
Het reglement betreffende de uitbatingsvoorwaarden en de openingsuren van nachtwinkels en krantenwinkels treedt in werking vanaf 1 april 2025.